Recycleer metalen, geen zorgwekkende stoffen

Vermalen van oude metalen stoot soms dioxines en PCB’s uit. De VMM, Departement Omgeving en de metaalverwerkende bedrijven werken samen om dit probleem verder terug te dringen. Ook Departement Zorg, OVAM en FAVV worden hierbij betrokken. Er wordt ingezet op extra metingen, op het ontwikkelen van wetenschappelijk onderbouwde normen en op onderzoek naar technieken die de uitstoot kunnen verminderen. .

Recyclage van oude metalen is een essentiële schakel naar een duurzamere toekomst. Om deze metalen te kunnen recycleren, worden ze door shredderbedrijven verzameld, gesorteerd, gedepollueerd en vermalen. Maar soms is oud metaal, zoals onder meer autowrakken en elektromotoren, vervuild met zorgwekkende stoffen. 

Dioxines en PCB’s (Polychloorbifenyl) zijn de meest zorgwekkende stoffen. Die mogen niet meer geproduceerd of gebruikt worden, maar zijn soms wel nog gebonden aan oude metalen. Vermalen shredderbedrijven de metalen, dan komt er stof vrij waarop mogelijk dioxines en PCB’s gehecht zijn. Valt dat stof neer in een tuin of een akker, dan kan het de bodem vervuilen. Planten en dieren, zoals kippen, kunnen deze stoffen uit de bodem opnemen, waarna het via groenten en eieren in onze voedselketen terechtkomt. 

De afgelopen jaren werden er maatregelen genomen om de dioxine- en PCB-uitstoot te verminderen. De bedrijven maakten stofplannen op om de diffuse stofemissies te verminderen, plaatsten zuiveringstechnieken op hun schouwen en verstrengden hun acceptatiecriteria. Ondanks de geleverde inspanningen van de shredderbedrijven, blijven de dioxine- en PCB-waarden hoog. Daarom werken de VMM en het departement Omgeving sinds een jaar samen met de shredderbedrijven via sectorfederatie Denuo om dit probleem aan te pakken. We zetten hierbij in op drie grote acties. 

De komende jaren meten we in de omgeving van de elf grootste Vlaamse shredderbedrijven intensief dioxines en PCB’s in het neervallend stof. Momenteel deden we dat enkel tijdens een beperkte periode bij enkele shredderbedrijven. Voortaan gaan we een beter zicht hebben op de omvang van de problemen nabij elk bedrijf. In Vlaanderen wonen namelijk meer dan 10.000 mensen binnen een straal van 1 km van een groot shredderbedrijf. We legden vast hoe we de metingen zullen uitvoeren. Het doel is om tegen begin 2024 nabij elk bedrijf de metingen op te starten. 

Om normen vast te leggen en de meetwaarden juist te beoordelen, werkt de VMM samen met andere overheidsinstanties en de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO). We baseren ons daarvoor op de meest recente wetenschappelijke inzichten. We verwachten de nieuwe norm begin volgend jaar. 

Om gepaste maatregelen te kunnen nemen wanneer normen worden overschreden, loopt er momenteel een grote studie naar wat de best beschikbare technieken zijn om metalen te verkleinen en klaar te maken voor verwerking. We zullen bedrijven ertoe aanzetten om deze technieken te gebruiken. Hoe groter het dioxine-/PCB-probleem nabij een bedrijf, hoe meer extra maatregelen er nodig zullen zijn. 

Door extra te meten, correcte normen te gebruiken en maatregelen te voorzien wanneer nodig, pakken de overheid en de sector het historische dioxine- en PCB-probleem aan. Met gebundelde krachten kunnen we de normen halen en de leefomgeving verbeteren.   

Katrien Smet,
Woordvoerder VMM