Onrust in de Nederlandse recyclingbranche

De afgelopen zes maanden is er veel onrust ontstaan bij afvalsorteerbedrijven die post-consumer en post-industrial plastics verwerken. Met name bij de recyclingbedrijven die kunststoffracties verder opwerken naar een mono-kwaliteit, wassen en granuleren tot een recyclaat. Door een klein speelveld in Europa met veel landen, die de diverse EU-wetten voor een deel zelf mogen invullen en handhaven, is een ouderwetse versnippering ontstaan, waardoor alle voordelen van de EU teniet dreigen te worden gedaan. 

De politieke milieudoelstellingen, duurzaamheids- en circulariteitambities van de EU worden voor de verschillende sectoren vertaald naar zogenaamde ‘Green Deals’ waarin doelstellingen zijn opgenomen tot en met 2030 en 2050. Heel ambitieus allemaal, maar vervolgens is het uitrollen in de diverse EU-lidstaten op een eigen manier geregeld. Laten we ons nu beperken tot Nederland met een doorkijkje naar de Benelux. 

De landelijke politiek papegaait Brussel na, en stelt doelstellingen vast die niet altijd realistisch en in ieder geval niet altijd uitvoerbaar en handhaafbaar zijn. Het bedrijfsleven is daar tot op dat moment niet zo mee bezig, want ondernemers hebben sterk de enthousiaste neiging om in uitdagingen en oplossingen te denken en te handelen, want dat was toch de reden om ondernemer te worden. Resultaten zijn er te over, een enorme golf van innovaties, optimalisaties en praktische toepassingen om de door de politiek bedachte doelstellingen 2030/2050 te bereiken en duurzaam te realiseren. Met als resultaat dat het bedrijfsleven ver voor de fanfare uitloopt en los dreigt te komen van de werkelijkheid.

Helaas worden zij daar fors voor gestraft, want de overheden van de EU-lidstaten mogen op hun eigen manier invulling geven aan de manier om de doelstellingen te realiseren. Kleine landen hebben daar veel last van, omdat hun binnenlandse markt in verhouding klein is. Dat geldt onder andere voor Nederland, België, Luxemburg en Denemarken. Het werkelijke probleem is nog veel groter, omdat randvoorwaarden vooruit worden geschoven en de wetgeving na-ijlt. Alleen in Nederland al hebben we te maken met de LAP-2 en LAP-3, de nieuwe NL Omgevingswet per 01-01-2024, het uitstel van het NL-Circulaire Materialenplan, CMP-1 met 1 jaar tot eind 2025 én uitstel van de EU-bijmengverplichting tot 2027/2030.

Nederland en Europa zijn zoals gewoonlijk het braafste jongetje van de klas en kunnen vanwege allerlei bilaterale overeenkomsten niet ingrijpen tegen het dumpen van virgin plastics geproduceerd met goedkope olie uit de VS, China en Zuidoost-Azië. Kortom, een tsunami van wet- en regelgeving waar bedrijven mee worden geconfronteerd zonder dat zij in staat zijn werkelijk invloed te hebben op de regeldrift van de diverse overheden, naast het feit dat we een enorme oneerlijke concurrentie ervaren. Daarnaast spelen nog zaken als de einde afvalstatus, ketenmanagement en grondstoffencertificering.

Bedrijven in de kopgroep komen daardoor in de problemen. Zij moeten hun resources (€) inzetten om juridische procedures te voeren tegen de Nederlandse wetgevers en de Europese overheidsinstanties. Resultaat: mooie bedrijven vallen om (Umincorp) en andere prominente bedrijven (Vinyl Recycling) komen zwaar in de problemen.

Hierbij wil ik pleiten voor een gezamenlijke aanpak en dialoog. Uiteindelijk hebben we elkaar allemaal hard nodig om de ambitieuze duurzaamheidsdoelstellingen in 2030 en 2050 te realiseren. Kom uit die schuttersputjes en ga het gesprek aan. Respect, begrip en waardering vormen de basis om tot werkbare en praktische oplossingen te komen waar alle betrokkenen hun handtekening onder zouden kunnen/willen zetten. Wacht vooral niet te lang, maak de agenda’s schoon en pak nu door!   

Cees Duijn,
Directeur InnoMax B.V. Du-Con Trade B.V. en Blue2Green Recycling B.V