“Europa zou beter eerst vraag creëren alvorens haar grenzen te sluiten.”

De nieuwe EVOA regelgeving zet het mes op de keel van veel bedrijven actief in kunststof recyclage. Vanaf eind 2026 komt er een ban op export buiten Europa, net waar de meeste hun afzet vinden. Doemt er weer een plastic afvalberg voor ons op? Broeckx Plastic Recycling heeft alvast geanticipeerd door te investeren in een volautomatische sorteerlijn voor kunststoffen. Maar ook zij hekelen de timing. “Europa zou beter eerst vraag creëren alvorens haar grenzen te sluiten.”

Hun vader had een transportbedrijf. Maar Ad Broeckx en zijn broer Jack gooiden het in ‘80 over een andere boeg. Of toch niet helemaal. Want de vrachtwagen is ook in de recyclagewereld een belangrijke factor. “We hadden geleerd uit wat er met oud papier en karton gebeurt”, herinnert Broeckx zich. “Ook voor kunststoffen zou er zich zo een markt ontwikkelen. Daar waren we rotsvast van overtuigd.” En gelijk kregen ze. De focus lag op de inzameling en de sortering van bedrijfsmatig kunststof afval. “Het gros daarvan, 70 à 80% gemiddeld, bestaat uit verpakkingsfolie.” Al dat materiaal, zo’n 35.000 ton op jaarbasis wordt in het Nederlandse Esbeek voorbereid op een tweede leven. “Momenteel laten we daar een grove sortering op los om tot verschillende kwaliteiten te komen. Vervolgens gaat het merendeel daarvan naar de export.”

Zijn broer is uit het bedrijf verdwenen, maar sinds 2016 heeft Broeckx versterking gekregen van zijn neef, Twan Hesselmans, intussen als mede-eigenaar en -directeur. Verder is onlangs een tweede neef Koen tot het bedrijf toegetreden. “Het verschil maken tegenover de grote jongens doen we door in te zetten op korte lijnen en service. Heel wat bedrijven werken al van in de beginjaren samen met Broeckx Plastic Recycling. Door op lange termijn te denken, geraak je samen verder”, vertelt Hesselmans daarover. “Het mooie aan wat we doen is dat we een oplossing bieden voor een wereldwijd probleem. Door de toepassing van mechanische recyclage kan je in theorie kunststof materialen tot zeven keer hergebruiken. Mocht ik niet geloven in de toekomst van onze sector, dan had ik er mijn neven nooit bijgehaald”,
zegt Broeckx. 

Toch staat de wereld van kunststof recyclage vandaag stevig onder druk. De lage kostprijs van een vat ruwe olie, doet weer meer producenten lonken naar virgin materialen. “Twee jaar geleden konden we nog 35% van ons materiaal in Europa kwijt, vorig jaar is dat gezakt naar 20%”, voegt Hesselmans toe. En met de nieuwe EVOA regels die zijn goedgekeurd zal de afzetmarkt die er is buiten de EU tegen 2027 verdwijnen. Een ontwikkeling waar ze in Esbeek al op geanticipeerd hebben. “Bij een bezoek aan Vietnam in 2018 hebben we met onze afnemers en overheden gesproken om te zien hoe zij de markt zagen evolueren. Met heel veel inventiviteit hebben ze daar het vacuüm ingevuld die de Chinese ban op plastics geslagen had. Onze materialen dienen er ook echt als grondstof in nieuwe producten, schoenzolen bijvoorbeeld of de postorderzakken die we nu allemaal thuisbezorgd krijgen.” De Vietnamese overheid kon echter geen zekerheid geven over de toekomst. Wat er na 2024 zou gebeuren was een vraagteken. “Voor ons was het toen al duidelijk dat export geen optie op lange termijn was.”

Het alternatief, de kwaliteit verhogen van de materiaalstromen door manueel beter uitsorteren was evenmin een optie. “Het tekort aan medewerkers en de hoge loonkosten maken dat we dat hier niet rendabel krijgen.” Met een flinke dosis Nederlandse branie wilden ze de toekomst van Broeckx Plastic Recycling garanderen door het over een andere boeg te gooien: een investering in een volledig automatische sorteerlijn.     

“De enige manier om de (constante) kwaliteit en de continuïteit te verzekeren en tegelijk onafhankelijk te worden van de export”, aldus Hesselmans. Zeven jaar later pas staat het proces helemaal op punt. “Omdat we helemaal tot het gaatje wilden gaan. En dan kan je niet zomaar ergens een lijn bestellen. We zijn in deze periode samen met de machinebouwer alternatieve machines en technieken gaan toepassen en testen om te komen tot een state-of-the-art sorteerlijn. Zo kunnen we de kwaliteit bieden die we voor ogen hadden. Deze lijn is de eerste in zijn soort en in onze ogen de nieuwe standaard in foliesortering.” In 2025 moet ze staan draaien met een capaciteit van 100 ton/dag om uiteindelijk te landen op 300 ton/dag. 

Hesselmans: “EVOA bewijst nu wel dat we in het verleden de juiste stappen gezet hebben. Echter, vormt dit exportverbod toch een zware domper voor onze sector. Vooral de timing is ongelukkig. De overheden zouden beter eerst de interne vraag aanzwengelen door verplichtingen voor recycled content en een CO2-taks op virgin granulaat op te leggen. Nu is het net andersom waardoor we onze recyclage-industrie in een aantal overgangsjaren kapot dreigen te maken. Bovendien laten ze bedrijven weinig tijd om zich aan te passen. We zijn zelf zeven jaar bezig om te testen en te ontwikkelen. Het is onrealistisch om nu van onze industrie te verwachten dat ze zich op drie jaar transformeert. Zonder te weten waar ze haar producten kwijt kan en zonder langetermijnvisie, want na vijf jaar kunnen die exportmarkten ook zomaar weer opengaan. Wie durft derhalve nu óf dan nog investeren? We dreigen met materiaaloverschotten te zitten en dat is nefast voor iedereen, want dan zakken de prijzen en blijf je met veel plastic in het restafval over. Ook chemische recyclage kan namelijk niet alles oplossen.” 

Toch blijven de heren hoopvol. “De verpakkings­industrie, daar gaat het gebeuren. Zij moeten de aanjagers zijn om tot 30 à 40% recyclaat in hun producten te verwerken. Dan komt alles op gang. En we zullen onze klanten en daarmee de verpakkingsindustrie met onze nieuwe lijn op maat kunnen bedienen. Wij zijn er van overtuigd dat als je kwaliteit maakt, je afzet hebt. We zijn dan ook niet over één dag ijs gegaan bij onze keuzes. Ik ga trots zijn als we dat als klein familiebedrijf voor elkaar gekregen hebben. Het is fijn dat de Nederlandse overheid ons hierin steunt (via de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland). Maar we zijn er nog niet, we blijven kijken hoe we kunnen evolueren. Voor big bags bijvoorbeeld zijn er nog initiatieven nodig om meer en beter te recycleren”, besluit Broeckx.