“Focus verlegt zich naar kwalitatieve recycling”

Recyclen is top. Maar wat gebeurt er met dat gesorteerde en ingezamelde materiaal als het Europa verlaat? Dat is de vraag die Valipac, het Belgisch organisme voor bedrijfsmatige verpakkingen, zich al enkele jaren stelt. Door een samenwerking aan te gaan met traders volgt Valipac het materiaal tot op zijn eindbestemming en controleert het via een audit of het volgens de Europese normen verwerkt wordt. Een aanpak die ook voor andere landen interessant kan zijn. Nederland bijvoorbeeld. Het materiaal loopt immers via dezelfde traders naar dezelfde eindbestemmingen. Valipac heeft nu een samenwerking ondertekend met zijn Nederlandse tegenhanger Verpact, het voormalige Stichting Afvalfonds Verpakkingen. 

De samenwerkingsovereenkomst tussen Valipac en Verpact gaat over de implementatie van een certificeringssysteem voor plastic recyclers. “De bedoeling is om de certificatie die we reeds verzameld hebben te delen en voortaan audits samen te organiseren”, opent Xavier Lhoir, Director Operations and Circularity bij Valipac. “Verpact kan instappen in een matuur systeem en hoeft zelf niks te ontwikkelen. Door de grotere financiële slagkracht van de samenwerking kunnen we dit verder uitbouwen. Certificatie van eindbestemmingen van afvalstromen is de toekomst. Dat bewijst ook de nieuwe Waste Shipment Regulation (WSR). Vanaf 2027 zullen er nog meer audits nodig zijn voor verschillende stromen. Onze expertise en ervaring in dit domein kunnen echt het verschil maken.”

Vanaf eind 2026 is het exporteren van plastic afval naar niet OESO-landen niet langer toegestaan. Export van plastic afval naar OESO-landen zal nog alleen toegestaan worden als de installaties ter plaatse vooraf een audit ondergaan om te garanderen dat recycling onder dezelfde omstandigheden plaatsvindt als binnen Europa (de zogenoemde Broadly Equivalent Conditions). Het systeem dat Valipac opgezet heeft om in eerste instantie de stroom van kunststof afval en intussen ook papier en karton te controleren en valideren, sluit heel nauw aan bij de nieuwe vereisten die Europa stelt in de WSR voor deze controles. “Geen toeval”, bevestigt Lhoir. “We hebben de discussie die voorafging aan de nieuwe Europese wetgeving van heel dichtbij opgevolgd om onze manier van werken zo compliant mogelijk te maken. We wisten vanuit de eerste drafts waar de accenten zouden liggen en hebben onze aanpak parallel daaraan laten evolueren. Uiteindelijk waren er weinig verschillen met de definitieve versie.”

Voor Valipac is deze samenwerking met Verpact nog maar het begin. “We zoeken proactief naar nieuwe samenwerkingen met andere Europese landen. In eerste instantie om nog meer budget ter beschikking te hebben voor audits. In totaal zijn er wereldwijd nu al 300 eindbestemmingen geïdentificeerd. Hoe sneller we die allemaal kunnen controleren hoe beter.” Maar een misschien nog belangrijkere reden is het creëren van een zo groot mogelijk draagvlak. “Het moet toch de bedoeling zijn dat elk Europees land tot dezelfde conclusies komt bij audits. Dat we dezelfde rode en groene vlagjes op het spelbord planten. Door een uniform auditprotocol te hanteren, waarborg je ook een uniforme interpretatie. Er gelden dan overal dezelfde evaluatieprocessen en -criteria”, voegt Lhoir nog toe.

Een drive die overigens niet alleen vanuit de overheid komt. Valipac merkt dat steeds meer operatoren en afvalproducenten vragende partij zijn om te weten wat er uiteindelijk met de materialen gebeurt. Lhoir: “Wie zijn data deelt, krijgt er dankzij het platform dat we ontwikkeld hebben ook inzichten voor terug. Ze krijgen een attest dat vertelt hoeveel procent van de ingezamelde materialen correct verwerkt wordt. We zien dat de operatoren die het beste scoren hun certificaat al publiek gemaakt hebben. Je voelt dat de focus zich verlegt naar een kwalitatieve recycling. De CRSD-wetgeving zal nog een extra push aan die beweging geven. Valipac kan daarvoor betrouwbare informatie ter beschikking stellen. De prijs is niet meer het enige criteria voor de beslissing bij de afvalproducenten in hun samenwerking met een ophaler of bij de ophaler in hun samenwerking met een trader. Compliance is evenwaardig en Valipac kan deze info garanderen en ter beschikking stellen van de partijen.”