Waarom komt de circulaire economie maar niet van de grond?

Ik hou van social media: Instagram, Facebook, X en LinkedIn, ik kan mij er helemaal in verliezen. Met name LinkedIn is een prima bron om snel op de hoogte te zijn van relevante informatie. Helaas staat er ook regelmatig de grootste nonsens op en moet je je af en toe door de sponsored content heen worstelen, maar over het algemeen leest het lekker weg als je ’s avonds even op de bank zit.

Wat mij opvalt wanneer ik posts op LinkedIn lees, is dat deze vaak beginnen met de woorden: Wij moeten … en dan volgt een heel relaas over wat WE allemaal moeten doen om te komen tot een circulaire economie. Deze uiting in de vorm van een gebiedend wijs is doorgaans goed bedoeld en roept op tot actie, alleen is het voor mij doorgaans onduidelijk in welke hoedanigheid de auteur deze oproep doet. Wordt met deze oproep pluralis majestatis gebezigd? Of loopt de auteur voor de troepen uit? 

Na het lezen van zo’n bericht blijf ik meestal enigszins teleurgesteld achter en moet ik constateren dat de schrijver het woordje ‘wij’ beter had kunnen vervangen door ‘zij’. En dat is precies waarom de circulaire economie maar niet van de grond komt. Rondom het thema circulariteit bewegen zich namelijk heel veel denkers en maar weinig doeners. En zo lang je geen beslissingen hoeft te nemen die er werkelijk toe doen, kan je tot in de eeuwigheid circulair blijven filosoferen en denken zonder ook maar iets op te schieten.

Die doeners zijn de mensen en bedrijven die de transitie van een lineaire naar een circulaire economie mogelijk maken, neem als voorbeeld eens de recyclingbranche. Door te investeren in nieuwe technieken en processen, zoals bijvoorbeeld Umincorp uit Rotterdam heeft gedaan, wordt voorkomen dat kunststof afval wordt verbrand en er juist waardevol recyclaat wordt geproduceerd. Deze doeners, met de plaatselijke opgestroopte mouwen, kregen echter helaas de businesscase niet sluitend door een gebrek aan vraag naar kunststofrecyclaat. Omdat WIJ liever op de markt gedumpte en te goedkope primaire grondstoffen gebruiken in plaats van duurzaam recyclaat.

Om nog even in Rotterdam te blijven, het adagium daar is ‘geen woorden, maar daden’. Dat is ook de enige manier om een circulaire economie te bereiken. Stop met praten en start met handelen, anders is de ruggengraat van de circulaire economie, de recyclingindustrie, vertrokken uit Nederland en zullen WIJ ook onze secundaire grondstoffen uit het buitenland moeten halen en onze afvalstoffen naar een stortplaats of een afvalverbrandingsinstallatie moeten sturen.

Volgens mij moeten WIJ dat niet willen. Ik roep dan ook het producerend bedrijfsleven op om vooruitlopend op de nieuwe regelgeving, waarbij toevoeging van gerecycled plastic verplicht wordt en die voor Nederland in 2027 in werking zal treden, hun verantwoordelijkheid te nemen en per direct ambitieuze hoeveelheden recyclaat in te zetten in hun producten. Alleen dan kunnen de WIJ de circulaire economie van de grond krijgen.