In de afgelopen maanden merkten we hoe fragiel de afzetmarkt voor kunststof recyclaat is. Iedere plastic recycler ervoer de negatieve gevolgen van de onbalans tussen vraag en aanbod. Over de oorzaken van deze situatie is al veel gezegd. Waar ligt de oplossing?
Recycled Content is een verplichting op het toepassen van recyclaat in nieuwe plastic producten. Het lijkt de meest voor de hand liggende oplossing om het evenwicht tussen vraag en aanbod te herstellen. Meerdere landen dragen deze gedachte inmiddels ook op politiek en overheidsvlak. Om marktverstoringen tussen de lidstaten te voorkomen, is het noodzakelijk om Recycled Content op Europees niveau door te voeren. We kunnen de internationale plasticmarkt alleen in de afvalfase door nationale wetgeving richting recycling sturen. De productie van plastic grondstoffen en plastic producten kent een veel breder speelveld, dat zich niet door landgrenzen laat beteugelen. Het is mooi dat de Recycled Content gedachte naadloos aansluit op de Green Deal die Europa eind 2019 lanceerde.
Voordat we een Recycled Content regeling definitief kunnen invoeren, moeten we de verplichting op de toepassing van recyclaat verder uitwerken. Meerdere vragen komen daarbij naar boven. In welke plastic producten en met welk percentage passen we kunststof recyclaat toe? Tellen zowel post-industrial als post-consumer volumes mee? Maakt het een verschil of plastic mechanisch of chemisch is gerecycled? Welke techniek heeft de voorkeur, gelet op yield- en residueffecten? Passen we de regeling toe op alle plastic producten en verpakkingen; ook op foodverpakkingen? Is alleen een Recycled Content verplichting voldoende? Of is er ook sturing nodig om plastic afval naar een recycler te brengen, omdat er anders veel te weinig recyclaat beschikbaar is? Hoe toon je aan dat recyclaat is toegepast? Beschikt iedere plastic converter straks over een menginstallatie of levert de virgin producent al Recycled Content? Als recyclaat onvoldoende beschikbaar is, kiezen we dan voor een toepassing in de foodsector? Of juist voor toepassing in minder gevoelige en sneller toepasbare oplossingen zoals non-food verpakkingen en de bouw-, infra- en automotivesector?
De komende decennia zal de vraag naar nieuwe plastic producten in tonnage vele malen groter zijn dan het beschikbare recyclaat. Dat heeft meerdere oorzaken. Zonder nationale sturing door de overheid komt plastic afval veelal niet bij een recycler, maar op een stortplaats of in een verbrandingsoven terecht. Daarnaast is de levensduur van veel plastic producten lang. Daardoor komt een groot deel van de plastic producten jarenlang niet beschikbaar voor recycling. Hierbij kan je bijvoorbeeld denken aan plastic in de automotive-, bouw- of infrasector. Bij elke recyclingstap naar een secundaire grondstof komt residu vrij, dat veelal als afval zal worden beschouwd. Hoe hoger de kwaliteitseisen, des te hoger het uitvalpercentage. Export van plastic afval buiten Europa verlaagt het beschikbare recyclaatvolume binnen Europa. Niet alleen doordat het materiaal niet terugkomt als grondstof, maar ook omdat er vaak meer ‘verloren’ gaat.
Om de definitie van Recycled Content in te vullen, is een nauwe samenwerking tussen de politiek, de overheid en het bedrijfsleven noodzakelijk. Het vraagt om specifieke kennis van de markt, de kosten en de toepassingsmogelijkheden. Mijn conclusie is dat we allemaal dezelfde circulaire kant op willen. Alleen samen komen we tot de meest efficiënte oplossing die hergebruik van plastic als grondstof stimuleert. Laten we vandaag starten met de uitwerking en het effect van invoering al in 2022 ervaren!