Waren brekers enkele decennia geleden nog simpele brokken ijzer en staal, inmiddels zijn het verfijnde apparaten vol innovaties. Dit jaar gaan we daarvan weer aansprekende voorbeelden zien. Zo gaan we voortborduren op een betere stofbestrijding, zien we een hoogstaander eindproduct dankzij de traagdraaiende voorbreker en worden we getuige van steeds meer (deels) elektrisch aangedreven machines met een minimale emissie. Ook de communicatie kan nog veel slimmer. Het kan niet anders of 2021 wordt een heel interessant jaar …
Het coronajaar 2020 waardeloos noemen is, zeker in de recyclagesector, nergens voor nodig. Niet alleen werd recyclage al snel aangemerkt als ‘essentieel’ beroep, sommige ondernemers hadden eindelijk iets meer tijd om bestaande ideetjes verder uit te werken en daadwerkelijk toepasbaar te maken. Leuk voorbeeld daarvan zien we bij GM Recycling uit Lembeke, waar zaakvoerder Freddy Gillis samen met de Britse Airvacs fabrikant Screenpod een machine ontwikkelde om brekerpuin in een waterbad te schonen. Door middel van een met water gevulde tank worden lichte materialen efficiënt gescheiden van de zware. De Screenpod Hydra 1400 is verkrijgbaar als statische machine(FS) of op rupsen (TFS). Granulaat zuiveren met behulp van luchtstromen is een bekende, maar onvoldoende krachtige oplossing, zo stelde Gillis in de praktijk vast. Gebruik van een waterbad levert een veel schoner eindresultaat op en kan in sommige situaties zelfs de levensduur van de shredderhamers fors verlengen. Ook bij de Van Laecke Group weten ze alles van waterbaden en hebben ze al veel ervaring opgedaan met de Stonewasher SW1000. Deze machine kan een grote verscheidenheid aan producten behandelen, zoals steen- en betonpuin, containerafval, groenafval … en is daarmee een passend antwoord op de groeiende vraag vanuit de markt om ter plaatse op de werf te kunnen recycleren.
Bij de Van Laecke Group zijn ze al vanaf 2017 enthousiast over de shredders van de Eggersmann groep. Als opvolger van paradepaardje Teuton Z55 is er nu de veelzijdige, langzaamdraaiende Teuton Z60. Zijn succes schuilt mede in de vele beschikbare gereedschappen: zo zijn er vier soorten tanden, al dan niet met speciale coating. Ook bij de tegenkam met zijn negentien snijkammen is er keuze uit vier verschillende types. Door de combinatie van toerental, type gereedschap/zeefkorf/tegenkam en de positionering daarvan is er veelzijdiger te werken in verschillende soorten materialen: van afvalhout, groenafval, extreem grote wortels, industrieel afval, grof vuil, plastiek, autobanden tot matrassen.
Brekers voor met name steenachtige materialen worden enerzijds steeds groter en sterker, dus productiever, en anderzijds steeds slimmer en daardoor efficiënter. Bij Haas Recycling zoeken ze die efficiëntie in de traagdraaiende voorbreker om blokkades te voorkomen in een sorteerlijn voor divers samengesteld bouw- en sloopafval en dergelijke. Lybover Recycling is de exclusieve Benelux- verdeler van Haas Recycling en adviseert klanten bijvoorbeeld de Tyron voorbreker met dubbele rotor. Beide rotors zijn instelbaar in draairichting en snelheid en kunnen van verschillende werktuiguitvoeringen worden voorzien, zodat ze geheel op de te verwerken materialen zijn in te stellen. Ook bij Pronar importeur Van Herwijnen Machinery zien ze de grote voordelen van de voorbreker, getuige het artikel verderop in deze editie.
Innovatie is ook nooit ver bij Keestrack. Dit voorjaar wordt een volledig nieuw ontworpen rupsmobiele omkeerbare percussiebreker gepresenteerd, de Keestrack I4e. Waarbij die ‘e’ duidt op het geavanceerde dieselelektrische aandrijfconcept. Drie specifieke octrooien illustreren het innovatieve potentieel van de RIC technologie (Reversible Impact Crusher). Daardoor is hij uiterst flexibel in te zetten bij de secundaire breking van gesteente en de recyclage van bouwmaterialen (zoals asfalt en slakken). Secundaire én tertiaire breking zijn bij de Keestrack I4e in één zeer mobiele machine gecombineerd en dat maakt hem een uitstekend alternatief voor mobiele kegelbrekers of verticale percussiebrekers. Ook zijn buitengewone productiecapaciteit van 100 tot 250 ton per uur draagt daar aan bij. Volgens Keestrack resulteert de RIC technologie ook in minder slijtage, een betere eindproductkwaliteit (korrelvorm) en aanzienlijke energiebesparing.
Compacte mobiele brekers zijn in stedelijk gebied aantrekkelijk omdat het afvoeren van granulaten minder problematisch is. Ter plekke breken heeft dus voordelen, maar betekent ook de noodzaak van minder stof en minder lawaai. De trechter bekleden met ‘zachte’ want geluiddempende materialen is één van de oplossingen; goed isoleren van de gehele machine een goede tweede en een slimme bouwwijze de onvermijdelijke derde. Tijdens Bauma 2019 zagen we daarvan al een prototype bij Metso (BIA Group is exclusief invoerder). De Lokotrack Urban LT96 is een compacte 33 tons kaakbreker, die met zijn overall lengte van nog geen 14 m en maximale breedte van 2,5 m goed de (binnen)stad is in te brengen. Volgens Metso heeft hij een 60% lagere geluidsproductie, doordat overal isolatiemateriaal is aangebracht, tot rondom de 930 x 600 mm grote vulopening aan toe. De lawaai- en stofbeperkende maatregelen moeten er voor zorgen dat overheden eerder een vergunning zullen afgeven voor inzet in druk bevolkt gebied.
Minder lawaai, stof en andere emissies. Daarover gaan we steeds meer horen in alle aan de bouw en grond-, water- en wegenwerken gerelateerde sectoren. We krijgen dus een toename van (deels) elektrisch aangedreven brekers en aanverwante recyclagemachines. Waarmee gehoor wordt gegeven aan de onvermijdelijk wordende trend van emissieloos werken. We kijken weer even bij Keestrack, dat al jaren goede zaken doet met hybride machines, maar nu sterker gaat inzetten op elektrificatie. Dat betekent meer en meer elektrisch aangedreven onderdelen. Die worden wellicht iets gevoeliger en kwetsbaarder, maar leveren anderzijds een forse brandstofbesparing op en daarmee een lagere TCO. Bij de brekers, zoals de Keestrack R6e en C6e, is deze ontwikkeling momenteel volop gaande. Bij Pronar zijn ze ook druk met volledig elektrische maken van machines. Zo’n emissieloze machine ligt dan net als bij Keestrack aan de kabel (plug-in). Gezien het toch wel forse vermogen dat ze vragen is dat onvermijdelijk, al zal dat zeker in stedelijk gebied zelden een probleem geven.
Bij VanDerSpek Ternat wordt dit jaar verder ingezet op hybride systemen: diesel/elektrisch en elektrisch/elektrisch. Kurt Longueville verwacht de eerste volledig elektrische zeefmachine en wijst op de snelle opmars van slimme elektronica bij het merk Rubble Master. RM GO! SMART is de naam van het systeem dat de interactie tussen mens en machine een ‘nieuw tijdperk’ moet binnenloodsen. Via smartphone of tablet is binnen 100 m vanaf de machine alle data uit te lezen, inclusief eventuele foutcodes.