Eerste verzamelplein voor kwaliteitsvolle houtige biomassa

Hout verzamelen dat vrijkomt in het natuur­beheer in Limburg en op zoek gaan naar milieu­vriendelijke, duurz­ame en economisch waardevolle mogelijk­heden voor deze producten. Dit is de missie die het Biomassaplein in Houthalen-Helchteren zich stelt. Het eerste Vlaamse plein in zijn soort ging officieel van start in juni. 

Circulaire economie, biomassa, reductie CO2, duurzame economie, korte keten. Het zijn bekende begrippen, vaak gehanteerd in de strijd voor een leefbaar milieu en een gezond klimaat. Limburg gaat als groenste provincie van Vlaanderen deze strijd aan. Een van de meest recente initiatieven in dit kader is het Biomassaplein. Waar vroeger de reststromen uit natuurbeheer werden gezien als afval, worden ze nu beschouwd als waardevol product voor nieuwe toepassingen. Provincie Limburg (via het kanaal LSM) doet dit overigens niet alleen. Het kan rekenen op de ondersteuning van Regionaal Landschap Lage Kempen (een samenwerkings­verband tussen overheden, natuur­verenigingen, landbouw­organisaties, erfgoed­organisaties, wildbeheer­eenheden, private land­eigenaren en toeristische verenigingen) die voor de aan­voer van de bio­massa zorgen en Bionerga, op wiens site in Houthalen-Helchteren het Biomassa­plein onderdak gevonden heeft.

Regionaal Landschap Kempen beseft hoe belangrijk goed onderhouden houtkanten zijn in het landschap. Door gerichte verjonging met hakhoutbeheer en aanplant zorgt de organisatie ervoor dat de houtkanten hun waarde voor biodiversiteit behouden, de streekidentiteit versterken, mooie linten blijven vormen in het landschap en ook landbouwgewassen beschermen tegen winderosie. Het Biomassaplein in Houthalen-Helchteren krijgt het resultaat van dit beheer, met name de houtresten, in snippers aangeleverd in containers. Een grote verwarmingsinstallatie die gevoed wordt met de ‘niet bruikbare’ fracties biomassa. Deze installatie wekt warm water op dat ook kan dienen voor de verwarming van een groot gebouw. 

Op het Biomassaplein wordt het warm water echter ingezet om de verse houtsnippers te drogen. Het vochtgehalte vermindert daarbij van 50 naar 20%. Door deze actieve droging behoudt de biomassa een aanzienlijk hogere calorische waarde dan passief gedroogde houtsnippers. Op het einde van het proces haalt een zeefinstallatie metaalresten, de zeer fijne fracties en de te grove fracties eruit en blijven de kwaliteitsvolle gedroogde snippers over die op de markt worden aangeboden als energiebron. De houtresten  verdwijnen dus niet langer naar het buitenland of worden niet meer als afval beschouwd, maar als grondstof voor warmte. Het eindproduct zijn immers gedroogde houtsnippers van een hoge kwaliteit, die in plaatselijke verwarmingsketels kunnen worden ingezet en op die manier duurzame energie (warmte) leveren.

Wie zijn geïnteresseerd? Gemeentebesturen die tal van gebouwen (o.a. sporthallen, zwembaden, culturele centra, …) moeten verwarmen, maar bijvoorbeeld ook scholen. Voor hen geen fossiele brandstoffen als gas of olie, geen CO2-uitstoot, wel een circulaire economie via een korte keten. Biomassa uit eigen streek wordt een duurzame energiebron in eigen streek. Het biomassaplein wil biomassa zo goed mogelijk benutten. Het zet in op producten met de hoogst mogelijke toe­gevoegde waarde. Biomassa zal pas als brand­stof gebruikt worden indien er geen andere toe­passingen gevonden worden. Hoog­waardige toe­passingen zoals celluloseraffinage vragen de komende jaren nog veel onderzoek waardoor het gebruik van biomassa als brandstof nog niet uit te sluiten valt.