Corona geeft oud papier en karton een duwtje in de rug

Het kan verkeren zei Bredero. Een paar jaar geleden, na het sluiten van de grote Chinese poort, lag de sector van oud papier en karton nog in de touwen. De prijzen waren dusdanig gedaald door een overaanbod op de Europese markt, dat er zelfs een aantal faillissementen volgden. Maar sinds de coronapandemie is de sector weer opgeveerd.

De prijs voor papier lag de afgelopen jaren historisch laag. Dat had alles te maken met de voornaamste grondstof, oud papier en karton, die plots in grote getale beschikbaar was. Volgens de cijfers was er sprake van ongeveer 8 à 9 miljoen ton oud papier dat er werd ingezameld dan de Europese papier- en kartonindustrie kon inzetten. Een trend die sinds corona echter volledig is omgekeerd. Begin dit jaar kostte karton al 15% meer, intussen is de meerkost al opgelopen tot meer dan 30% tot boven de 150 euro per ton. Een niveau dat zelden eerder gehaald is, al voelt nog niet iedereen dat in se sector door de concurrentie die weer begint te spelen. Veel heeft te maken met de contracten die zijn afgesloten en de termijn waarbinnen ze gelden. Maar hoe komt die ommezwaai er nu eigenlijk?

Een eerste oorzaak heeft te maken met een ver­mindering van het aanbod. De lockdown was voor verschillende Europese regio’s het sein om de ophaling van papier op te schorten om de gezond­heid van de medewerkers te vrijwaren. Onder meer in Frankrijk en in het Verenigd Koninkrijk was dat zo. Op die manier konden de inzamelaars zich focussen op het restafval. Het aanbod van oud papier en karton daalde niet alleen maar veranderde ook van samenstelling. Het aandeel van kranten en brochures blijft teruglopen, maar er is wel steeds meer verpakkings­materiaal en karton in terug te vinden. Vezels van wat mindere kwaliteit, wat zijn impact heeft op het productieproces. Minder opgehaald papier, betekent dus minder grondstoffen om nieuw papier en karton van te maken. Niet alleen de inzamelaars hadden minder ophaalwerk, ook de papierfabrieken draaiden op een lager pitje door de pandemie.  

Tegelijkertijd steeg de vraag naar papier en karton enorm. Ook dat is terug te brengen tot de lockdown waar consumenten massaal e-commerce ontdekten. De meeste van de bestellingen ver­dwijnen immers in een kartonnen doos, alvorens naar de klant te vertrekken. Daarnaast tekende er zich een stormloop af op producten zoals zakdoekjes en wc-papier. Minder grond­stoffen, meer vraag, het leidde tot een schaarste op de markt. Eiproducenten bijvoorbeeld kozen bijvoorbeeld tijdelijk voor verpakkingen in kunststof om hun waren te verpakken. De reden? Geen karton meer te vinden. De schaarste maakte ook dat de prijzen voor oud papier en karton naar een hoger niveau konden klimmen. Een goede zaak voor de sector, die weer kon aansluiten op het niveau van 2016 en 2017. Vooraleer China de invoer van oud papier en karton dus aan banden legde.

Wanneer er een einde komt aan dit opbod en de prijsstijgingen? De verwachting is dat het wel nog even kan aanhouden, zolang aanbod en vraag in onbalans zijn. Dat geldt overigens niet alleen voor papier. Ook grondstoffen zoals hout, aluminium, chips … ondervinden momenteel last van schaarste en prijsstijgingen. Maar het aanbod zal zich de komende maanden verder herstellen. Ergens in 2022 zal er zich dus weer een stabilisatie voordoen.