Urban Mining om hergebruik te stimuleren

Start-up geeft waardevolle bouwmaterialen nieuw leven

United Experts is een overkoepelende groep die verschillende bedrijven vertegenwoordigd. Het is een kennisnetwerk waarin  meer dan 250 experts zich hebben verenigd. Al deze  adviespartners bieden een duidelijke meerwaarde aan elk bouwproject. Binnen United Experts opereren ook studie- & adviesbureau Profex en architectenbureau Erfgoed en Visie. 

Bij die laatste – een architectenbureau dat is gespecialiseerd in restauratie- en erfgoed­projecten – is Lissa Camerlinck werkzaam als ir-architecte. Via United Experts kwam ze in contact met sloopdeskundige Seppe Van der Stoelen, werkzaam bij Profex. “Binnen de erfgoed-architectuur wordt al best duurzaam gewerkt, met veel hergebruik van materialen”, vertelt Camerlinck. “De normale bouw zou in mijn ogen echter ook wel wat duurzamer mogen. Samen met Seppe en zijn collega Pieter kwam ik toen op het idee van U-Mine, een bedrijf waarmee we antwoord willen geven op de vraag of het mogelijk is om waardevolle materialen uit sloop­panden op een gestructureerde manier een nieuw leven te geven.” Camerlinck weet dat er meerdere initiatieven in België zijn waar gebruikte bouwmaterialen een tweede leven krijgen, maar meent met U-Mine toch het verschil te kunnen maken. “Het is onze ambitie om veel integraler te werken. Denk aan een afvalbeheerplan in plaats van al die verschillende inventarisdocumenten die er nu zijn. Wat haal je uit een bouw? Wie kan dat gebruiken? Waar precies en waarvoor? Dat allemaal in een totaalpakket.”

Hoewel pas net iets langer dan een jaar actief heeft U-Mine ondertussen tussen de vijf en tien complete inventarissen opgeleverd. Dat verschilt van een kleine woning tot een school, een kantoorgebouw en zelfs een woonzorg­centrum dat wordt omgebouwd tot een appartementen­gebouw. “En steeds meer opdrachtgevers blijken door ons initiatief bereid om te kijken of ze iets met hergebruik kunnen doen. Het is allemaal heel divers.” Het blijft echter nog wel bij inventariseren. Nog geen enkel project is daad­werkelijk afgebroken. “Daarvoor zijn we nog te kort bezig”, zegt Camerlinck. Volgende stap is om opdrachtgevers voor te stellen aan afnemers van de materialen die straks uit de slooppanden komen. Daarvoor staat op de website van U-Mine al wel een beperkte catalogus waar aan­nemers kunnen zoeken naar materialen voor hun nieuwe projecten. 

Camerlinck merkt dat veel bedrijven die al bezig zijn met circulair bouwen om advies vragen bij U-Mine. Het initiatief slaat daar aan. “Maar circulair bouwen gaat meestal nog om nieuwe materialen die gemaakt zijn van afval, niet om daadwerkelijk hergebruik van oude materialen”, stelt de architecte. “Opdrachtgevers en aannemers zijn nog terughoudend. En dat heeft vooral met kosten te maken. Dan moeten ze de afweging maken waar ze dan op kunnen besparen. Projecten worden inderdaad duurder. We moeten dus nog naar een shift in het denken. Dat er beter wordt nagedacht over welke materialen hergebruikt kunnen worden. Maar ik denk wel dat hergebruik meer en meer de norm wordt en steeds vaker wordt voorgeschreven in aanbestedingen.”  

U-Mine ontwikkelde al een digitaal plat­form en applicatie waarbij de materialen uit sloop­panden worden aan­geboden voor een nieuwe bestemming. Afval wordt daar grond­stof. U-Mine brengt een duide­lijk overzicht van grond­stoffen en materialen uit sloop­panden, inclusief monetaire waarde, eventueel historische waarde en de duurzaamheids­factor van het specifieke materiaal, in kaart. Hier­door kan een betere inschatting gemaakt worden van het potentieel van de materialen en de mogelijk­heid tot hergebruik. U-Mine focust zich, met zijn faciliterend karakter,  op het omzetten van dit potentieel in de praktijk. Het blijft dus uiteindelijk niet bij een inventarisatie, maar de start-up wil ook alle partijen binnen de gehele bouw­keten (leveranciers, aannemers, architecten en bouw­heren) engageren voor een meer praktijk­gerichte circulaire bouweconomie.