PFAS-studie stelt dubbele beoordeling voor

Het wetenschappelijke artikel van FEAD, de Europese Vereniging voor afvalbeheer, rond de aanwezigheid van PFAS in afvalstromen is gepubliceerd in Detritus. Het artikel is gebaseerd op een studie die werd uitgevoerd in opdracht van FEAD als reactie op het voorstel voor een algemeen PFAS-verbod. Het werpt een licht op de aanwezigheid van per- en polyfluoralkylstoffen in papier, karton, textiel en metaal en de gevolgen daarvan voor de Europese wettelijke introductie. In dit artikel vatten we de conclusie voor u samen.

Het gebruik van PFAS is wijdverspreid binnen onze maatschappij. Voortschrijdend wetenschappelijk inzicht bracht de voorbije jaren de gevaren die verbonden zijn aan de emissies van deze stoffen nadrukkelijk op de voorgrond. Blootstelling kan direct plaatsvinden, bijvoorbeeld door inname via de voeding, lucht of contact met de huid of indirect door het vrijkomen en de afbraak van precursoren in het milieu. Om volledig inzicht te krijgen in de mogelijke emissies gedurende de volledige levenscyclus is het ook noodzakelijk om de afvalfase in beschouwing te nemen. De kennis over de invloed van PFAS op het huidige en toekomstige afvalbeheer blijft echter beperkt. Daarom dient deze studie als kritische analyse om de aanwezigheid van PFAS in de afvalstromen plastic, metaal, textiel en leer en papier en karton te beoordelen. 

De classificatie van afval binnen de EU wordt voornamelijk aangestuurd door de Kaderrichtlijn Afvalstoffen (2008/98/EG). Daaronder valt ook de Europese Afvalcatalogus (EAC), die codes en beschrijvingen biedt voor verschillende soorten afval. PFAS heeft geen specifieke codes of classificaties binnen de EAC. Toch kan het, in functie van specifieke eigenschappen, onder bestaande afvalcodes vallen die betrekking hebben op verwante stoffen of materialen. Zo kan het beschouwd worden als gevaarlijk afval als het giftig, ontvlambaar of bijtend is. Als het gaat om het verwijderen of terugwinnen van afval dat PFAS bevat, zijn er dus verschillende overwegingen die zich opdringen. Momenteel kan het recyclen van afval dat PFAS bevat problematisch zijn vanwege de persistente eigenschappen en het hoge bio­-accumulatiepotentieel van deze verbindingen. PFAS is moeilijk volledig uit materialen te verwijderen en kan dus andere materialen of recyclingprocessen verontreinigen. Bovendien zullen we het nog jaren in afvalstromen tegenkomen. Er bestaat geen volledige ban op het gebruik van PFAS in nieuwe ­producten. 

Momenteel is de relevante kennis over de invloed van PFAS in afvalbeheer, van verwijdering tot recycling, nog schaars. Daarom probeert deze studie te beantwoorden aan de dringende behoefte om de mogelijke gevolgen van voorgestelde nieuwe limieten voor PFAS in producten op relevante afvalrecyclingsectoren in te schappen. Om dit te bereiken werd een systematische analyse van wetenschappelijke literatuur uitgevoerd om concentraties van PFAS in producten te verzamelen. Deze beoordeling werd naast de laagst voorgestelde wettelijke limiet voor alle PFAS in producten (25 ppb) gelegd. Er waren zeer weinig uitschieters in die resultaten die hoger waren dan de grenswaarde van 25 ppb. Het percentage overschrijdingen varieerde van bijna 1% (PFOS-metingen in papier- en kartonafval) tot 8% (‘Andere PFAS’ in textiel- en lederafval).

De resultaten toonden met name hogere concentraties in monsters waar TOP assay (Total Oxidizable Precursors) werd uitgevoerd voorafgaand aan de kwantificeringsstap. Hierbij worden de oxideerbare PFAS prescursors omgezet in PFAAS en dan gemeten volgens een doelgerichte PFAS analysemethode. Daarom werd er voor de afvalsector een pragmatische oplossing voorgesteld in de vorm van een stapsgewijze procedure. Er wordt gepleit voor het vaststellen van een eerste ­concentratiegrenswaarde (als een screenings­niveau) voor ‘totaal PFAS’. Hiervoor kan een nauwkeurigere, niet-gerichte analytische techniek, zoals totale organische fluoranalyse (TOF) dienen, in plaats van totale fluoranalyse. Als het screenings­niveau niet wordt gehaald, wordt in het voorstel gepleit voor het gebruik van van meer ‘gerichte technieken’ op basis van een geverifieerde lijst van bekende schadelijke chemicaliën, afgeleid van ­toxiciteitsbeoordelingen.