Gerecyclede granulaten als bouwsteen voor een circulaire economie

Certificatie- en keuringsinstelling COPRO viert dit jaar haar 40-jarige bestaan. Een van hun expertises is het afleveren van kwaliteitslabels voor gerecyclede granulaten. Dit is een belangrijke schakel in de keten van de circulaire economie om van afvalstoffen opnieuw secundaire grondstoffen te maken.

In Vlaanderen wordt 95% van al het bouw- en slooppuin gerecycled en hergebruikt als granulaat. COPRO voorziet deze gerecyclede granulaten van het BENOR-kwaliteitslabel voor bouwtechnische en het COPRO-kwaliteitslabel voor milieuhygiënische prestaties. Zo kunnen deze materialen in verschillende toepassingen gebruikt worden, zoals in (onder)funderingen in de wegenbouw. Wanneer gerecyclede granulaten aan bijkomende voorwaarden (acceptatie, productie en beproevingen) voldoen, kunnen betongranulaten A+ ook in hoogwaardigere toepassingen ingezet worden, zoals BENOR-gecertificeerd wegenbeton en stortklaar beton. Vandaag is het aanbod van betongranulaten A+ eerder beperkt. Enerzijds moet vanaf acceptatie bij de weegbrug betonpuin dat geschikt is voor hoogwaardiger gebruik strikt gescheiden blijven van andere puinstromen. Anderzijds moet het gebruik van betongranulaat A+ in nieuw beton meer gepromoot worden. COPRO is ook partner in het VLAIO-project ‘Living Lab Circulair Beton’. “Om circulair te handelen moeten we niet alleen een evenwicht vinden tussen vraag en aanbod van betongranulaten A+, maar ook alle granulaten slim inzetten. Menggranulaten moeten meer in (onder)funderingen gebruikt worden, zodat kwalitatief beter betongranulaat kan worden opgeschaald naar hoogwaardigere toepassingen zoals circulair beton”, aldus Michaël Van Schelvergem, Certification Manager bij COPRO.

Het Standaard Bestek SB 250 bepaalt duidelijk de toepassingen van menggranulaat en betongranulaat in (onder)funderingen. In de praktijk geven sommige bestekken de voorkeur aan betongranulaten, wat leidt tot overstocks van menggranulaten en een tekort aan betongranulaten voor hoogwaardiger gebruik. “Een belangrijke oorzaak is de onzekerheid van sommige voorschrijvers over de kwaliteit van menggranulaten voor (onder)funderingen”, zegt Van Schelvergem. Het is cruciaal dat de sector het vertrouwen in de kwaliteit van menggranulaat opnieuw opbouwt. “Alles begint bij de acceptatie van de puinstromen aan de weegbrug. Onderscheid tussen zuiver te breken mengpuin en grond en stenen is de eerste cruciale stap om de kwaliteit bij het verdere verloop van de productie te kunnen garanderen”, duidt Van Schelvergem.

Het gebruik van gerecyclede granulaten in nieuw beton bevordert de circulariteit in de bouwsector. De huidige betonnorm NBN B15-001 laat al standaard bepaalde vervangingspercentages van natuurlijke granulaten in een aantal milieuklasses toe. Ook wegenbeton, BENOR-gecertificeerd volgens TRA 50, laat gerecyclede granulaten voor fietspaden en lijnvormige elementen in vastgelegde percentages toe. COPRO is ervan overtuigd dat, mits een kwalitatief productieproces en een goede scheiding van betonsoorten, betongranulaat A+ perfect als evenwaardig aan primaire grondstof kan worden beschouwd. Intussen lopen er al verschillende studies om het toepassingsgebied van gerecyclede granulaten in beton en in wegenbeton verder uit te breiden. Met het tekort aan natuurlijk zand wordt ook het gebruik van brekerzand, afkomstig uit de productie van betongranulaat A+, als zandvervanger bestudeerd.

Samen met VSOR, de vereniging van sloop-, ontmantelings- en recycling­bedrijven, werkt COPRO voorstellen uit om het vertrouwen in de kwaliteit van menggranulaat op te bouwen. “Als het gaat over kwaliteit, doen wij er alles aan om ons steentje bij te dragen. COPRO kan aan de hand van zijn jarenlange expertise hier een verbindende factor in spelen. Maar samenwerking in de keten is cruciaal. Producenten hebben de sleutels in handen om hun granulaten te optimaliseren. Enerzijds dient het vertrouwen in de kwaliteit van het menggranulaat opgebouwd te worden om deze materialen te gebruiken in (onder)funderingen. Anderzijds dient het hergebruik van betongranulaat A+ als grondstof in nieuw beton meer en breder toegepast te worden. Twee noodzakelijke stappen om van gerecyclede granulaten een echt circulair verhaal te maken”, besluit Van Schelvergem.